خزرتیترخبر: قصه کم آبی و خشکسالی به غصه بزرگ مازندرانی‌ها هم مبدل شده، باران‌های سیل آسای پاییزه و زمستانه و نم باران بهاره و تابستانه که به زحمت لب‌های زمین را تر می‌کند، مازندران را در شمار استان‌های کم آب قرار داده است.

دشت‌ها و مزارع مازندران با سرعت زیاد به سمت شوری و خشکسالی پیش می‌روند و هر سال کم آبی و بی آبی، نفس مزارع را به شماره انداخته و سطحی از آن را بایر و خشک می‌کند.

مافیا در اندیشه غارت آب

در حالی که مازندران با کابوس خشکی و خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کند، سدسازی در کشور و آن سوی مرزهای مازندران، تیشه به ریشه آب‌های سرزمینی این استان زده و طرح‌هایی نظیر انتقال آب دریای خزر به کویر و ساخت سد فینیسک را بوق و کرنا کرده‌اند.

هرچه آن سوتر مافیای سدسازی برای غارت منابع آب مازندران عزم جزم کرده‌اند، سهم این استان از سدسازی تنها ۱۱ سد کوچک و بزرگ است که به زحمت ۴۰۰ میلیون مترمکعب منابع آبی را ذخیره می‌کنند.

در این وانفسفای کم آبی که زمین و زمان از آسمان تمنای باران دارند، آسمان هم خشک شده و میزان بارش‌ها امسال در مازندران نسبت به سال قبل کاهش چشمگیری یافته است.

محمدرضا رضوی مدیرکل هواشناسی مازندران با اشاره به کاهش میزان بارندگی در استان گفت: متأسفانه طی ماه گذشته و جاری بارندگی خوبی در استان نداشته‌ایم.

وی با بیان اینکه میزان بارندگی‌ها نسبت به سال قبل بیش از ۴۰ درصد کاهش یافته است، افزود: این درحالی است که توزیع و پراکنش زمانی و جغرافیایی خوبی از نظر بارندگی نداریم و بیشتر بارش‌های استان در فصل‌هایی که نیاز کشاورزی نیست، بوده است.

توزیع و پراکنش زمانی و جغرافیایی خوبی از نظر بارندگی نداریم و بیشتر بارش‌های استان در فصل‌هایی است که نیاز کشاورزی نیست

وی با اظهار اینکه بیشتر بارندگی مازندران در پاییز و زمستان است، افزود: این درحالی که در فصل تابستان و بهار به دلیل فصل کشت محصولات کشاورزی بیش از هر زمانی به بارندگی نیاز است.

ابر و باران آب پاکی روی دست کشاورز مازندرانی ریخت و نبود سدهای مناسب و کمبود مخازن سبب شده که سالانه حجم وسیعی از روان آب‌های استان بدون استفاده وارد دریا شود و بخش کشاورزی برای کشت و سیراب شدن به آبخوان‌ها و سفره‌های زمینی چشم دوخته و برداشت‌های غیرمجاز هر سال سطح این منابع را پایین‌تر برده است.

همزمان با فصل بهار، کشت و کار غالب مازندرانی‌ها کشاورزی است و پرآب طلب بودن اغلب محصولات از یک سو و کمبود آب از سوی دیگر، تنش و استرس آبی را بین شالیزارهای استان افزایش داده است.

علی محمد رمضانی رئیس اداره برنج جهاد کشاورزی مازندران با بیان اینکه ۹۰ درصد شالیزارهای استان شخم و شیار و آب تخت شدند، گفت: بیش از ۹۳ هزار هکتار خزانه گیری و بذرپاشی نیز در ۱۶۳ هزار هکتار انجام شده است.

ضرورت مدیریت مصرف منابع آبی

وی با بیان اینکه در ۱۳ هزار هکتار از شالیزارهای استان نشاکاری صورت گرفته است، افزود: هفته جاری به پیک نشاکاری در مناطق مرکزی خواهیم رسید و نیمی از مزارع مکانیزه نشاکاری شده است.

وی با اشاره به اینکه حجم آبگیری آب بندان ها حدود ۷۰ درصد است به کشاورزان و شالیکاران توصیه کرد در مصرف بهینه آب توجه اساسی داشته باشند و گفت: مدیریت مصرف آب در نواحی شرقی استان به دلیل کمبود منابع آبی امری مهم و ضروری است.

خشکسالی و کم آبی در سال جاری دغدغه مناطق مختلف مازندران شده و سهم پایین استان از سدسازی سبب شده تا حدود ۱۲ درصد از آب‌های سطحی استان ذخیره و مدیریت شود، در استان مازندران ساخت سد مخزنی هراز در دست اجرا است که تکمیل آن سبب می‌شود مدیریت آب‌های سطحی در استان به ۲۸ درصد افزایش یابد. این سد برای تکمیل به اعتبار کلان نیاز دارد.

سهم پایین مازندران در مدیریت آب‌های سطحی/چشم‌ها به هراز دوخته شد

محمد ابراهیم یخکشی مدیرعامل آب منطقه‌ای مازندران به اختصاص حدود ۴۰ میلیارد تومانی امسال در پیوست قانون بودجه کشور برای سد هراز آمل به عنوان یکی از طرح‌های ملی در مازندران اشاره کرد و گفت: سال گذشته نیز حدود ۱۲۰ میلیارد تومان اعتبار برای سد هراز جذب شد که بخشی از دیواره سد و تزریقات آب بندی و خاک انجام شده است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای مازندران، پیشرفت اجرای سد مخزنی هراز را تاکنون حدود ۴۰ درصد اعلام کرد و با بیان اینکه کمبود منابع اعتباری اصلی ترین دلیل تأخیر در ساخت آن بوده است، افزود: با توجه به اینکه سد مخزنی هراز یکی از بزرگترین سدهای مخزنی مازندران محسوب می‌شود برای تکمیل سد و ساخت جاده جایگزین سد در طول مسیر جاده هراز به طول ۱۰ کیلومتر حدود ۸۰۰ تا هزار میلیارد تومان اعتبار مورد نیاز است.

یخکشی اضافه کرد: متأسفانه اختصاص کم منابع مالی با توجه به هزینه‌ها در کشور، هزینه‌های تمام شده زیاد هست و هرچه منابع مالی مورد نیاز به موقع اختصاص داده شود، باعث بهره برداری زودتر خواهد شد.

وی ابراز امیدواری کرد که با تخصیص اعتبارهای مورد نیاز و پیش بینی شده فاینانس داخلی حداقل تا سه سال آینده سد و شبکه‌های جانبی آن تکمیل و بهره برداری شود.

ضرورت تغییر الگوی کشت

کمبود منابع آبی در سال جاری سبب شد تا استفاده از آب سدهای استان برای مشروب کردن اراضی حاشیه و پایین دست زودتر از سال‌های قبل انجام شود و در هفته گذشته آب سدهای البرز و شهید رجایی برای سیراب کردن بیش از ۵۰ هزار هکتار از اراضی رهاسازی و دریچه آن بازگشایی شد.

در عین حال متولیان امر و کارشناسان بر لزوم تغییر الگوی کشت و پرهیز از کشت محصولات آب بر در منابع کم آب استان مازندران تاکید می‌کند و معرفی ارقام مقاوم به شوری و کم آب طلب نیاز اساسی برای پایداری کشاورزی در مازندران به شمار می‌رود.

در سال جاری با توجه به کاهش بارندگی، مزارع گندم، کلزا، توت فرنگی و دانه‌های روغنی در آستانه برداشت به دلیل کمبود منابع آبی دچار استرس شدند و شالیزارهای مازندران نیز در خطر بی آبی قرار دارند.