خزرتیترخبر: وقتی با دقت و موشکافانه به اطرافمان بنگریم، می‌بینیم طبیعت چه هدایای ارزشمندی از جنس آرامش و پاکی را برایمان به ارمغان آورده است تا هر زمان که نیاز به تجدید قوای روحی و جسمی داریم از آن بهره بگیریم.

*دریاچه «ولشت» یکی از 10 دریاچه آب شیرین ایران

یکی از همین هدایای بسیار ارزشمند و خدادادی که دیدن شکوه و عظمتش در میان کوه‌ها چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌کند؛ دریاچه «ولشت» یکی از 10 دریاچه دارای آب شیرین ایران در منطقه مرزن‌آباد است.

*زمین‌هایی با خاک‌های رانشی و فرسایشی

این دریاچه ولشت در داخل کاسه بزرگی از زمین‌هایی با خاک‌های رانشی و فرسایشی شکل گرفته است و میزان حجم آب این دریاچه از چشمه‌های جوشان میان دریاچه و نزولات جوی تأمین می‌شود.

*شبه سونامی فاجعه‌بار برای چالوس و نوشهر

دریاچه «ولشت» که یکی از مقاصد مهم گردشگری طبیعت برای گردشگران داخلی و خارجی است این روزها حال و روز خوشی ندارد و خطر شکافتن و رانش دیواره کوهی در قسمت جلویی این دریاچه به لحاظ فعالیت دو کارگاه معدن شن و ماسه و برداشت از کوه‌های پایین دست در امتداد تاج این دریاچه را تهدید می‌کند و می‌تواند شبه سونامی فاجعه‌باری را برای چالوس و نوشهر رقم بزند.

در همین راستا در یک پایش میدانی به همراه چند تن از اهالی منطقه، آقایان عزت‌الله جعفر صالحی، فرج‌الله طاهرنژاد، سعدی فاخری و مسعود رستم‌نژاد از دوستداران و دغدغه‌مندان محیط‌زیست، درباره مخاطراتی که دریاچه «ولشت» را به شدت تهدید می‌کند بازدید به عمل آمده و گفت‌وگویی انجام شد که در زیر می‌خوانید.

*بروز مشکلات زیست‌محیطی

فرج‌الله طاهرنژاد یکی از این شهروندان می‌گوید؛ دو کارگاه شن و ماسه در منطقه معروف به «پل ذغال» چالوس از 10 سال قبل تاکنون فعالیتش را آغاز کرد و همچنان مشغول به کار است سبب بروز مشکلات زیست‌محیطی شده است.

*تخریب طبیعت و گونه‌های گیاهی و جانوری

احداث معادن در این منطقه می‌تواند با رهایی دریاچه ولشت که اصولا اطراف آن سرزمین ناپایدار و رانشی است، دو شهرستان نوشهر چالوس را تهدید کند که حتما باید کارشناسان زبده به این مهم رسیدگی دقیقی کنند و از طرفی در حال حاضر نیز همه طبیعت و گونه‌های گیاهی و جانوری و نیز آبزیان رودخانه چالوس را تخریب و به سمت نابودی کشانده است.

*ضرورت توقف فعالیت معادن

وجود گرد و غبار و ریزگرد معادن مذکور، تمامی محصولات و فضای سبز و باغات اطراف و اکناف را هم تحت تأثیر قرار داده و حتی سلامتی ساکنان روستاهای اطراف را نیز هدف قرار داده است و با توجه با اینکه احداث این معادن دقیقا در مسیر باد دره پل ذغال به سمت روستاهای بیرون بشم و حتی شهر مرزن آباد واقع شده است، طبیعت منطقه وسیعی را به نابودی کشانده و منظره زشت و کریه را به تصویر کشیده است‌ و لذا از مسئولان  محترم دست اندرکار استدعا داریم در رابطه با جانمایی مذکور تجدیدنظر کنند و با توقف عملیات معادن فوق، جلوی فاجعه عظیم غیرقابل جبران را بگیرند.

*نابودی گونه‌های جانوری و آبزیان

چند سال قبل در گزارشی که از تلویزیون پخش شد، زمین‌های اطراف دریاچه «ولشت» را رانشی اعلام کردند که در پی آن جهادکشاورزی اقدام به احداث سد به صورت مختصر انجام داد تا بتوانند به طور موقت مشکل را برطرف کنند که اتفاقاً تا حدودی موفقیت‌آمیز بوده است ولی اکنون فعالیت‌های کارگاه شن و ماسه و انفجارهای آن علاوه بر آلودگی‌های زیست‌محیطی و نابودی گونه‌های جانوری و آبزیان را به نابودی کشانده است بلکه هزینه‌هایی که از سوی جهاد کشاورزی انجام شده است تحت الشعاع قرار بگیرد.

*مسئولان متوجه خطری بزرگ شوند

طاهرنژاد گفت: الان حتی شهرستان‌های چالوس و نوشهر در معرض یک فاجعه انسانی قرار دارند چرا که اگر دریاچه «ولشت» رها شود سیلاب بزرگی رخ می‌دهد و دیگر به هیچ قیمتی قابل جبران نیست و این می‌تواند در حد یک فاجعه ملی باشد و اگر مردم نسبت به این فاجعه‌ای که ممکن است رخ دهد آگاهی داشته باشند شاید خواب از چشمانشان ربوده شود و بنابراین تلاش ما این است تا مسئولان متوجه این خطر بزرگ شوند و جلوی آن را بگیرند.

*تنفس برای مردم مشکل شد

در کنار همه این مشکلات و خطرات، نه تنها کشاورزی و باغات منطقه نیز بر اثر گرد و غبارهای ناشی از فعالیت این کارخانه شن و ماسه دچار خسران شدند بلکه تنفس هم برای مردم دچار مشکل شده است به طوری که جریان باد همراه با گرد و غبارها از دره «پل ذغال» به سمت روستاهای بیرون بشم کوهستان مرزن آباد در حرکت است و مشکلاتی ایجاد می‌کند و هر نوع آلودگی در مسیر این جریان باد قرار بگیرد، فاجعه ایجاد می‌کند.

*رانشی بودن خاک‌های اطراف دریاچه

سعدی فاخری یکی دیگر از اهالی این منطقه نیز با اشاره به اینکه دریاچه «ولشت» نیز بر اثر یک رانش بسیار بزرگ به وجود آمده است و واژه «ولشت» به معنای رانش است و به دلیل رانشی بودن نامش را هم دریاچه «ولشت» نام‌گذاری کردند، گفت: خاک‌های اطراف دریاچه نشان‌دهنده رانشی بودن این سرزمین به شکل بسیار شدیدی دارد.

*ایجاد پوشش‌های گیاهی در سال 63

ارتفاع دریاچه «ولشت» از سطح دریای آزاد 1100 متر است و دره‌ای هم که در ضلع شرقی یا همان جلوی این دریاچه وجود دارد دره «پل ذغال» نام دارد.

پوشش‌های گیاهی که دولت در سال 63 در این منطقه ایجاد کرده است برای حفظ و حراست از دریاچه «ولشت» بسیار مفید واقع شده است و البته این طرح باید در بالادست دریاچه نیز انجام می‌شد.

*خطر شکاف و رانش دریاچه

برداشت هرگونه سنگ‌ دانه و خاک در اطراف دریاچه «ولشت» سبب تخریب بسیار شدید این دریاچه و خطر شکاف و رانش دریاچه به وسعت 24 هکتار با عمق بین 35 تا 50 متر آب در ارتفاع 1100 متری از سطح دریای نوشهر و چالوس می‌شود.

* رانش؛ مهم‌ترین خطر دریاچه ولشت

مهم‌ترین خطری که این دریاچه را تهدید می‌کند، بروز رانش‌هایی است که در جلوی آن و منتهی به «پل ذغال» ایجاد شده است و عمق آن از نقطه صفر جاده تهران در پایین دست تا خود تاج این دریاچه 800 متر است و این در حالی است که عمق دریاچه 35 متر است.

*ضرورت انجام طرح آبخیزداری و پوشش گیاهی

شکاف‌های زمین در فاصله 100 متری دریاچه «ولشت» ایجاد شد و زمین نشست کرده است که باید برای جلوگیری از روند افزایش و پیشرفت این شیارهای عمیق، باید طرح آبخیزداری و پوشش گیاهی در آن انجام شود ولی نه تنها این کار صورت نگرفته است بلکه با توجه به فعالیت دو کارگاه شن و ماسه در پایین دست دریاچه «ولشت» همراه با برداشت سنگ دانه‌ها و خاک‌برداری از 10 سال قبل تاکنون و نیز واگذاری بخشی دیگر از منابع ملی توسط  برای برداشت از کوه، خطر شدید تخریب دریاچه «ولشت» را در پی خواهد داشت.

*مرگ دریاچه «ولشت»

آنچه که الان دریاچه «ولشت» را حفظ و نگهداری می‌کند لایه‌های ضعیف و ظریف آهکی است که این نیز بر اثر ارتعاشات ناشی از انفجارها و برداشت‌های بی‌رویه کارگاه شن و ماسه در پایین دست دریاچه به وجود می‌آید و در کنار آن وقوع سیلاب‌های فصلی، این خطرجدی وجود دارد تا این شکاف‌های مویی، تبدیل به شکاف‌های بزرگ‌تر شده و مرگ دریاچه «ولشت» را در آینده نزدیک رقم بزند.

*فرو رفتگی 2 هزار متر مربع در یک شب

در یکی از سال‌ها سیلی به وقوع پیوست و آب دریاچه سرریز شد و‌ در قسمتی که الان شیار بزرگی دیده می‌شود در مساحتی به وسعت 2 هزار متر مربع جمع شد و فرو رفت و بعد از مدتی در یک شب و در یک لحظه این شکاف و شیار به وجود آمد در حالی که قبلاً همین‌جا یک تپه وجود داشت.

*اقتصاد مبتنی بر گردشگری

یکی دیگر از شهروندان علاقه‌مند و دغدغه‌مند به محیط‌زیست هم اظهار کرد: با تخریب چشم‌اندازها و مناظر طبیعی که با ضوابط ‌زیست‌محیطی هم‌خوانی ندارد‌، اقتصاد مبتنی بر گردشگری را نابود می‌کند.

*ریزگردها و نابودسازی کشاورزی و دامداری

عزت‌الله جعفرصالحی عنوان کرد:وجود ریزگردها علاوه بر نابودسازی اقتصاد مبتنی بر کشاورزی و دامداری، منجر به بروز بیماری‌های جدی تنفسی و ناشناخته در انسان می‌شود و فاجعه انسانی را به بار می‌‌آورد.

*احداث کانال در سال‌های گذشته

در ادامه رئیس انجمن معدن خانه صنعت و معدن غرب مازندران نیز عنوان کرد: در چند سال گذشته، مسئولان وقت در یکی از قسمت‌های دریاچه ولشت کانالی را احداث کردند تا در صورتی که میزان آب این دریاچه از حد مجاز بیشتر شد سرریز نکند و از طریق این کانال تخلیه شود تا تعادل برقرار بماند که البته از زمان احداث تاکنون ذره‌ای آب وارد آن نشده است.

*ساخت و سازها بر روی توده رانشی

عبادالله باران‌چشمه، افزود:معادن پایین تأثیری در رانش دریاچه ولشت نخواهد داشت بلکه جاده دسترسی ایجاد شده به این دریاچه موجبات خطر برای ولشت است چون بر روی توده لغزشی قرار دارد و نیز بار رسوبی که از بالادست وارد دریاچه می‌شود و نیز ساخت و سازها بر روی توده رانشی است.

وی درباره نگرانی‌ها پیرامون انفجارها در این معدن، تصریح کرد: انفجاری در معدن پایین دست صورت نمی‌گیرد و ارتعاشات ناشی از فعالیت آن در حدی نیست که بخواهد به دریاچه برسد.

*الزام به رعایت اصول زیست‌محیطی

این مسئول گفت:در زمینه ریزگردها هم معدن دارانی که پروانه بهره‌برداری دارند ملزم به رعایت اصول زیست‌محیطی هستند و زمانی که وزش باد به سمت روستا است، مسئول فنی در آن زمان باید جلوی فعالیت اکتشاف یا استخراج را بگیرد تا وقتی که باد در جهت مخالف قرار بگیرد.