خزرخبر: این روزها خبرهای متعددی از آسیب‌های گوناگون به کودکان به گوش می‌رسد، وقایعی که سال‌هاست رخ می‌دهد، اما در حال حاضر به دلیل گسترش فضای مجازی و دسترسی اکثر افراد به آن، بیشتر مورد توجه قرار گرفته‌است.

آسیب‌های جسمی و روحی متعددی که دوران شیرین کودکیِ کودکان را به مردابی بدل می‌کند و سیاهی را بر زندگی آنان حک می‌کند.

کودکانی چون آتنا، ستایش، کیمیا، پریا و ... که داغی شد بر دل مردم این سرزمین، اما این حوادث همچنان ادامه دارد و بسنده‌کردن به مجازات مجرم، کافی نیست.

کودک‌آزاری بر طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی، عبارت است از: آسیب یا تهدید به سلامت جسم و روان و یا سعادت و رفاه و بهزیستی کودک و شامل سوء استفاده جسمی، جنسی و مسامحه در مورد کودک است.

کودکی که در معرض کودک‌آزاری قرار دارد و تجربه شوم آسیب در کودکی را در خاطراتش یدک می‌کشد، آینده‌ای مبهم خواهدداشت و اضطراب و نگرانی همیشگی در درونش نمایان است.

مهم‌ترین علت درگیر شدن کودکان ( پسر و دختر) در موضوع کودک‌آزاری و افزایش آسیب‌های پس از آن، بی‌اطلاعی خانواده‌ها نسبت به این مسأله و عدم واکنش به‌هنگام در مواجه با آن است.

عدم اطلاع کافی والدین و خودداری آن‌ها از آموزش به فرزندانشان، کودکان را در معرض آسیب بیشتری قرار خواهد داد و این موضوع بیشتر در خصوص آزارهای جنسی صادق است.

در صدا و سیما به مسأله کودک‌آزاری چندان پرداخته نمی‌شود و مدارس هم از ورود به این حوزه بیم دارند، لذا مسؤولیت آگاهی در این بخش، تنها برعهده والدین قرار گرفته‌است.

اینکه هر خانواده گمان کند تنها با مراقبت از فرزندش مانع ورود آسیب به او خواهدشد، پنداری باطل است زیرا گاهی مجرم برای دست‌یابی به اهداف شومش، چندین گام از قربانی جلوتر است.

خانواده‌ها بایستی از سنین پایین به فرزندانشان، حفاظت از حریم‌ها را بیاموزند و قدرت نه گفتن در برابر مسائلی که موجب آزار آن‌ها می‌شود را در آن‌ها افزایش دهند.

در بسیاری از موارد، سکوت کودک و ترس از بیان تهدید فرد مجرم، جنایتی هولناک را به بار می‌آورد، اینکه کودک بتواند به خانواده اعتماد کند و بدون ترس از تنبیه‌شدن یا واکنش بدِ والدین خود، حقیقت را بازگو کند، تاحدی می‌تواند از آسیب‌های پیش‌رو بکاهد.

از طرفی، پاسخ درست به سوالات متعدد کودکان در خصوص مسائلی که والدین از بیان آن‌ها بیمناک هستند، نیز می‌تواند تاحدی مانع از تحقق این رویدادها شود.

علاوه بر این موارد، در صورت تحقق کودک‌آزاری نیز والدین بایستی با تیزبینی و شناخت علائم از حادثه، آگاه شوند تا مانع از تکرار جرم توسط مجرم شوند، علائمی که گاه از ظاهر کودک و گاه در نقاشی‌هایش نمایان است.

منصوره قدمی، روان‌شناس کودک و استاد دانشگاه با بیان اینکه بیشتر کودکانی که مورد سوء استفاده جنسی قرار گرفتند، علائمی از خود نشان می‌دهند، گفت: کودکانی که در معرض آسیب‌های کودک‌آزاری به ویژه آزار جنسی بوده‌اند، کودکانی خشمگین و پرخاشگر هستند، علاوه بر آن اُفت تحصیلی، ترس، گوشه‌گیری، اضطراب، مشکلات خواب، شب ادراری، کابوس‌های شبانه، لجبازی و علائم جسمی نیز می‌تواند از علائم اینگونه آسیب‌ها باشد.

وی ویژگی‌های دیگر این کودکان را وابستگی شدید به مراقبت دانست و اظهار کرد: این کودکان گاهی دچار افسردگی شدید می‌شوند و در مواردی افکار خودکشی، ذهن آنان را فرا می‌گیرد.

این روان‌شناس کودک با اشاره به اینکه گاهی کودکان آسیب دیده، هیچ‌گونه تظاهر رفتاری از خود نشان نمی‌دهند، بیان کرد: آموزش و تقویتِ مهارت پاسخ منفی دادن به درخواست‌های نابه‌جای دیگران، ایجاد حس جرأت‌مندی در کودکان، افزایش اعتماد به نفس آن‌ها و ... باعث حفاظت کودکان در برابر آزارهای دیگران خواهدشد.

در اکثر موارد این کودکان از بیان واقعیت هراسانند اما صبر والدین و برقراری ارتباط درست، می‌تواند تا حد زیادی اعتماد کودک را جلب کند.

یکی از اساسی‌ترین نیازهای کودک، حس اعتماد او نسبت به والدین است که در هر شرایطی بتواند مشکلات خود را با آن‌ها درمیان گذارد.

والدین نیز باید در رویارویی با کودک‌آزاری فرزندانشان، به مراجع قضایی مراجعه کنند و به دلیل ترس از بیان واقعیت، مجرم را آزادانه در جامعه رها نکنند تا جنایتی تازه رخ دهد.

بسیاری از کودکان به طور دائم از طرف والدین خود تحقیر می‌شوند و مورد توهین قرار می‌گیرند.

این مسأله علاوه بر اینکه منجر به ساخت سدی بزرگ بین ارتباط کودک با والدین خواهدشد، خود می‌تواند نمونه‌ای از کودک‌آزاری باشد که روح کودک را به بند می‌کشد، تا خنجری ‌شود بر روح کودکانه‌اش و زخمی عمیق برجای ‌گذارد.

علاوه بر افزایش آگاهی والدین، مراجع قضایی باید در تدبیری درست، افرادی را که دارای اختلالات کودک‌آزاری هستند و ردپای جرمی را از خود به جای گذاشته‌اند، شناسایی کند و مورد مجازات یا کنترل قرار دهد و از مراکز روانشناسی برای بهبود اختلال آن‌ها کمک گیرد.

از طرفی ایجاد اورژانس اجتماعی 123 و دخالت مردم برای اطلاع به اورژانس در خصوص کودکی که دچار آسیب می‌شود نیز در کاهش کودک‌آزاری نقش به‌سزایی دارد.

اینکه فرد مبتلا به اختلال کودک‌آزاری، در جامعه رها شود، یعنی نشستن و در انتظار تحقق جرمی تازه بودن، باید قبل از وقوع جرم به فکر افتاد.

از طرفی نقش رسانه‌ها و مؤسسات مختلف را در افزایش سطح آگاهی خانواده‌ها نمی‌توان نادیده گرفت، برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای والدین دانش‌آموزان و افزایش سطح آگاهی خانواده‌ها نیز می‌تواند گامی مثبت در راستای جلوگیری از تحقق اینگونه جرائم باشد.

کودکان جایگاه بسیار باارزشی نزد خداوند دارند زیرا معصومیتی بی‌نهایت در درون‌شان موج می‌زند، لذا لطمه به کودکی‌شان، خشم پروردگار را برمی‌انگیزد.

همان‌طور که امام کاظم (ع) نیز در خصوص کودکان می‌فرماید:«... خداوند برای هیچ‌چیز به اندازه تجاوز به حقوق زنان و کودکان خشمگین نمی‌شود.»

کودکان، آسیب‌پذیرند و برای مراقبت از آن‌ها باید همیشه هوشیار بود، زیرا آینده‌سازان کشور هستند و برای بهبود جامعه باید از امروز به فکر آنان بود.

آینده‌ای که با دستان کوچک امروزشان و افکار بزرگ فردای‌شان ساخته خواهدشد.